OSTATNI GASI ŚWIATŁO

Jest kwiecień 2015 roku. Po 20 latach pracy w spółce Tesco Polska ze stanowiska prezesa odchodzi Ryszard Tomaszewski. Od tego momentu dla brytyjskiej sieci zaczyna się zjazd po równi pochyłej. Jego smutny finał wydaje się bliski.

Pierwszą fatalną decyzją było wprowadzenie jesienią 2015 roku centralnych zakupów dla czterech krajów – Czech, Węgier, Polski i Słowacji. Ujednolicona odgórnie oferta sklepów zaczęła się rozjeżdżać z oczekiwaniami konsumentów. W szczytowym momencie, za czasów prezesa Tomaszewskiego, Tesco miało nad Wisłą ponad 450 placówek handlowych różnej wielkości. Teraz pozostało ich zaledwie 322 (119 kompaktowych hipermarketów i 213 supermarketów) i z każdym tygodniem można spodziewać się kolejnych zamknięć. W sumie w latach 2015-2019 liczba zatrudnionych spadła o połowę – z 30 do 15 tys.

Brytyjczycy popełnili całą litanię mniejszych i większych błędów. Przede wszystkim pozwolili na to, żeby zestarzały im się sklepy. Teraz są one niedoinwestowane, zaniedbane, kiepsko zatowarowane, cierpią na poważne braki kadrowe. Detalista za późno zaczął dywersyfikować portfolio, stawiając sklepy mniejszego formatu. Ślepo wierzył w to, że hipermarkety się obronią. Tymczasem konsumenci pokazali handlowym dinozaurom czerwoną kartkę. Skokowa redukcja liczby placówek zmusiła Tesco do zamknięcia w czerwcu 2019 roku centrum dystrybucji w podpoznańskich Komornikach.

Centrala w końcu poszła po rozum do głowy i zrezygnowano z centralnych zakupów. Kluczowym elementem nowej strategii stało się zmniejszanie powierzchni i asortymentu największych sklepów oraz ograniczenie się do dwóch formatów – supermarketów i kompaktowych hipermarketów. Okrojono zasięg e-sklepu, wycofując się z mniejszych miast. Działania naprawcze i radykalne cięcie kosztów na niewiele się zdają, a polski oddział pozostaje dla Tesco kulą u nogi. Słabą stroną jest negatywny wizerunek Tesco, jako sieci znajdującej się w trudnej sytuacji rynkowej i finansowej. Poważny problem stanowi znaczne zmniejszenie się skali biznesu grożące utratą konkurencyjności cenowej. Z pewnością nie pomagają też zmiany w prawie, m.in. wprowadzenie zakazu handlu w niedziele, znaczące podwyższanie płacy minimalnej czy krążące nad rynkiem widmo wprowadzenia podatku od sprzedaży detalicznej. Powagi sytuacji dopełniają napięte relacje zarządu sieci ze związkami zawodowymi i wysokie koszty zwolnień grupowych.

Perspektywa czasowa odzyskania konkurencyjności jest mglista, a ryzyko niepowodzenia duże. Coraz więcej czynników przemawia za wyjściem Tesco z polskiego rynku. Rozstrzygnięcia w tym względzie spodziewane są w ciągu najbliższych miesięcy. Jak ustaliliśmy, w reprezentującym brytyjskie Tesco banku inwestycyjnym Barclays złożone zostały pod koniec ub.r. oferty na zakup spółki Tesco Polska. Wśród podmiotów zainteresowanych taką transakcją są zarówno fundusze inwestycyjne, jak i inwestorzy branżowi.

Oprócz sieci dyskontowych chętnych na przejęcie wybranych lokalizacji Tesco, zainteresowanych należy upatrywać wśród takich operatorów, jak Kaufand, Auchan (supermarkety), Stokrotka, Carrefour, Delikatesy Centrum, E.Leclerc, Spar czy Lewiatan. Zakupem wybranych hipermarketów mogą być zainteresowane sieci Leroy Merlin, Obi czy Castorama. W gronie przedsiębiorstw handlowych działających na polskim rynku trudno jednak upatrywać inwestora branżowego rozważającego kompleksowe przejęcie biznesu Tesco. Ze względów strategicznych najbardziej zainteresowana lwią częścią aktywów Tesco w naszym kraju mogłaby być sieć Aldi, która jak kania dżdżu potrzebuje zwiększenia skali biznesu w Polsce.